Ngày chủ nhật 20/11, từ 14h đến 18h, buổi nhạc tưởng nhớ nhạc sĩ Nguyễn Thiện Đạo đã diễn ra với khoảng 250 người.
Những người đến tham gia, ngoài gia đình của nhạc sĩ Nguyễn Thiện Đạo cùng Ban tổ chức gồm Hội người Việt Nam tại Pháp và Trung tâm Văn hóa Việt Nam tại Pháp, còn có ông Nguyễn Ngọc Sơn – Đại sứ Việt Nam tại Pháp, bà Hélène Luc – nghị sĩ Pháp, đại diện các hội đoàn văn hóa Pháp-Việt, và những bạn hữu lâu năm, những đồng nghiệp văn nghệ-văn hóa, những nghệ sĩ chuyên nghiệp, có tên tuổi tại Pháp và của cộng đồng Việt Nam tại Pháp.
Mở đầu chương trình, Đại sứ Nguyễn Ngọc Sơn đã dành những lời trân trọng nhất đến nhạc sĩ Nguyễn Thiện Đạo với những đóng góp làm rạng danh tên tuổi Việt Nam trong giới âm nhạc chuyên nghiệp quốc tế, với những cống hiến không ngừng nghỉ của ông trên con đường âm nhạc tiên phong nối văn hóa Đông-Tây, và với lòng yêu hương tha thiết suốt cuộc đời mình. Sau đó, ông Ngô Kim Hùng – Chủ tịch Hội NVNTP – đã bày tỏ những chia sẻ tình cảm nhất của mình đối với nhạc sĩ Nguyễn Thiện Đạo – một hội viên từ 60 năm nay của phong trào Việt kiều tại Pháp, của Hội NVNTP, luôn gắn bó, hỗ trợ các hoạt động văn nghệ, văn hóa, tập san Đoàn Kết của Hội, không vì tên tuổi của mình mà tách rời tập thể, ngược lại, luôn tận tình hướng dẫn, tham gia, lăn xả vào các hoạt động, sự kiện chung để Hội NVNTP luôn có những chương trình đạt chất lượng giới thiệu hình ảnh Việt Nam đến bạn bè Pháp và quốc tế.
Hội trường dành một phút tưởng niệm nhạc sĩ Nguyễn Thiện Đạo
Buổi hòa nhạc có chủ đề là « Vivre l’invisible – Đạo Vô hình », tiêu đề tiếng Pháp lấy từ một dòng chữ của nhạc sĩ Nguyễn Thiện Đạo viết sẵn để làm tựa đề cho một quyển sách định viết, nhưng trang đầu tiên ấy cũng là trang cuối cùng vì nhạc sĩ đã ra đi đột ngột. Tuy quyển sách không bao giờ được viết ra nữa, nhưng đã tiêu đề này đã mở ra cho buổi nhạc tưởng nhớ những câu chuyện âm nhạc về nhạc sĩ, được Ban tổ chức và các nghệ sĩ thực hiện bằng lòng yêu mến, trân trọng, sự tưởng nhớ xúc động nhất.
Chương trình gồm ba phần, với sự tham gia của những nghệ sĩ âm nhạc chuyên nghiệp như: Phạm Lê Tuyết, Phạm Minh Quyên, Phạm Việt Dzũng, Cấn Vũ Ngọc, Nguyễn Thanh Hằng, Hương Thanh, Alain Vũ, Chieko HAYASHI, Alain SEVE, Nicolas Horvath, Hợp ca quê hương. Chưa bao giờ có một buổi hòa nhạc nào đầy đủ những gương mặt âm nhạc từ cổ điển, opéra, đến nhạc dân tộc Việt Nam đến thế!
Phần đầu tiên, qua lời giới thiệu và dẫn dắt của nhà nghiên cứu âm nhạc đương đại Isabelle Massé, đã tái hiện lại một vài tác phẩm tạo ra tên tuổi quốc tế của nhạc sĩ Nguyễn Thiện Đạo – con đường đưa tên ông vào các quyển từ điển quốc tế danh giá.
Phần thứ hai, với sự trình bày và phân tích sơ lược của nhà văn Trần Thị Hảo, đem đến cho khán giả một cách tiếp cận với tâm hồn văn chương của ông, qua đó, ta có thể thấy âm nhạc và văn học là hai cách thức song hành thể hiện tài năng, suy nghĩ sâu sắc của nhạc sĩ Nguyễn Thiện Đạo. Như ông đã nói: Người nghệ sĩ sáng tác luôn phải đột phá. Trước hết phải tìm cái hay. Nếu cứ ghìm mình tìm cái đúng, sợ cái sai thì có cơ là rơi vào cái bẫy « rập khuôn ». (trích đoạn phỏng vấn nhạc sĩ Nguyễn Thiện Đạo, do Đoàn Kết thực hiện tháng 5/2015). Những câu chuyện, bài viết, đặc biệt là quyển Sống Lửa của ông luôn đầy những trăn trở về tư tưởng, tìm tòi về hình thức thể hiện, và ẩn chứa hệ thống những biểu tượng văn hóa cổ xưa, đa văn hóa.
Phần cuối cùng cùng những câu chuyện kể của các tài năng âm nhạc Việt Nam tại Pháp qua sự dẫn dắt của MC Tăng Nguyễn Trung Hiếu và Du Thu Trang, mọi người hiểu được một trong những đóng góp quan trọng nhất của nhạc sĩ, chính là phát triển tài năng, tố chất âm nhạc tại Pháp: từ các nghệ sĩ như Phạm Quyên, Việt Dzũng, Hương Thanh, Cấn Vũ Ngọc,… đặc biệt là nghệ sĩ Ngân Hà – nhạc trưởng của Hợp ca quê hương.
Chương trình kết thúc bằng bài Gió Đông, với giọng của nhạc sĩ Nguyễn Thiện Đạo tự mình trình bày lời thơ ngâm trữ tình và những giai điệu khắc khoải, nổi loạn của tâm hồn người thiếu phụ trong « Chinh phụ ngâm ». Cả khán phòng đều vừa cười vì phần trình bày rất bất ngờ, táo bạo, vừa rưng rưng vì biết rằng đó là lời chào sau cuối của nhạc sĩ đến tất cả nghệ sĩ, khán giả, người có mặt trong sự kiện. Thay mặt Ban tổ chức, bà Ngô Thuần Hồng Ánh Annie đã kể lại câu chuyện về chủ đề buổi hòa nhạc, chia sẻ những cảm xúc khi tổ chức sự kiện này, vì bản thân bà cũng chính là người được nhạc sĩ Nguyễn Thiện Đạo tận tình hướng dẫn tổ chức và chuyên môn cho các chương trình âm nhạc từ gần 10 năm qua của Hội NVNTP.
Sự kiện thành công vì đem lại cho khán giả những góc nhìn khác về âm nhạc đương đại, đem lại cho tất cả mọi người những câu chuyện âm nhạc đủ cảm xúc « hỉ-nộ-ái-ố », « tuôn hận », oanh liệt, êm dịu, tinh nghịch,… mà nhạc sĩ Nguyễn Thiện Đạo đã chuyển tải vào từng nốt nhạc. Buổi nhạc thành công vì làm cho khán giả vui, buồn, ngạc nhiên, cười xòa, xúc động, rơm rớm,… cùng những phần biểu diễn của các nghệ sĩ. Hơn nữa, thành công của một sự kiện văn nghệ là đem lại đượ ccảm hứng, cảm xúc cho tất cả người tham gia, thì những ai đã tham gia buổi tưởng nhớ này, chắc chắn sẽ có một kỷ niệm độc nhất vô nhị về người nhạc sĩ tài hoa Nguyễn Thiện Đạo, thu được cho mình những cảm xúc mới mẻ về sáng tác, cuộc sống.
Đạo vô hình, chính là như thế: âm nhạc, tình yêu cuộc sống, yêu quê hương, tài năng, sáng tác, táo bạo… hướng đến Chân – Thiện – Mỹ!
Đạo tuy vô hình, mà vẫn luôn ở đó, quanh chúng ta.
XEM HÌNH BUỔI NHẠC « VIVRE L’INVISIBLE – ĐẠO VÔ HÌNH »:
https://www.flickr.com/photos/103990766@N07/albums/72157672948024713
Bài và hình: Hội NVNTP