Chiếc xe Vinfast Fadil 98 mã lực leo đèo khá tốt. Với giá xăng 19250 đ/L thì cứ 1km mất 1000 đ.
Xe thiết kế cho 5 người nhưng đi chơi xa ,4 người là vừa đủ vì khoang chứa hành lý hơi nhỏ.Tôi mua đã 1 năm và chạy hết 16000 km chưa thấy có vấn đề gì cả. Dự tính một chuyến đi xuyên Việt, khi tình hình sau đợt dịch thứ ba Covid trở lại bình thường.

Chúng tôi đang dừng chân tại Zoodoo, nơi nuôi thú lạ, một địa điểm vui chơi cho trẻ em. Nghe nói ,đây là cơ sở kinh doanh của Việt kiều Úc ,nằm trong những đồi thông cách Dalat khoảng 40 km trên đường 27C Nha Trang – Dalat. Trẻ em xem thú, giá vé 110000 đ, còn chúng tôi đến đây thư giãn, uống cà phê sau 100 km đi từ Nha Trang. 

Một nhân viên người Úc, quên hỏi tên chỉ biết là quê ở Adelaïde thuộc bang South Australia đang giới thiệu hai chú chó Labrador và Golden Retriever cân nặng mỗi con 40kg. Hai bác U80 này ôm chó vào lòng, thích thú không khác gì đứa bé lên 8. Hay là tính đầu tư vào con Labrador này để nó dẫn đường khỏi lạc khi mắt kém, chân run. Một tiếng dừng chân rất thú vị, trong tiếng thông reo, và thời tiết mát mẻ của vùng Đa Nhim Thượng.

Đến Dalat, du khách ngỡ ngàng trước cảnh hoa Jacaranda hay Phượng tím đang nở rộ vào tháng 3, cùng lúc với hoa Gạo đỏ và hoa Ban trắng. Đây là đường Nguyễn Thị Minh Khai, lối vào chợ Dalat. Nơi đây có một cây Phượng tím do bác kỹ sư Lương Văn Sáu đem hạt giống từ Pháp về trồng từ năm 1962. Kể từ khi chị Hà Ngọc Mai (chị ruột cô Liễu) một trí thức Việt kiều tại Pháp cùng các nhà khoa học thuộc Phân viện Sinh học hạt nhân Dalat nhân giống vô tính thành công, cây Phượng tím mới trồng rộng rãi khắp nhà dân, công sở. Phải chờ đợi một thời gian nữa, Dalat chúng ta mới mong có những hàng Phượng tím rực rỡ như ở Californie, Úc, hay Nam Phi. Cây đã được trồng cách đây trăm năm. Jacaranda có nguồn gốc từ Trung và Nam Mỹ nhưng Phượng đỏ có nguồn gốc từ Madagascar, một quốc đảo trước kia là thuộc địa của Pháp. Một thắc mắc là có phải người Pháp đem Phượng đỏ về Việt Nam hay không? Vậy sao họ không đem hạt giống Jacaranda mà phải đợi đến năm 1962, bác Lương Văn Sáu mới đem về trồng thử nghiệm tại Dalat. Hay có trồng nhưng không thành công. 

Biệt thự cỗ, kiến trúc Pháp còn nguyên vẹn trên một diện tích ngàn mét vuông ở đường Pasteur Dalat. Trước kia cũng như hiện nay đường Rue des Roses (Huỳnh Thúc Kháng) Pasteur, Nguyễn Viết Xuân, Lê Hồng Phong thuộc khu có nhiều biệt thự Pháp rất đẹp, có nhiều thông, quy hoạch rất thoáng mát. 

Ngã ba Pasteur và Trần Phú, hai bên đường có Phượng tím và hoa Ban. Với những ai là học sinh trường Petit Lycée, chắc còn nhớ con đường đến trường nay đã thay đổi nhiều. Sau 1975 Hoa Ban trắng được trồng nhiều ở đường Quang Trung và Trần Phú (trước kia là đường Yersin). Không cần lên Tây Bắc cũng chiêm ngưỡng được loài hoa Ban ở Dalat cũng vào dịp tháng 3. 

Thư giãn tại cà phê Thủy Tạ bên hồ Xuân Hương , gần trung tâm thành phố. Quán Thủy Tạ này nằm trên một cù lao nhỏ, trước kia mang tên La Grenouillère xây từ những năm 1930. Nếu so về giá cả thì Thanh Thủy và Thủy Tạ giống nhau, như sinh tố 95 000 đ, cà phê 65000 đ, nhưng không khí ở Thủy Tạ yên ắng, khách nói chuyện không có ồn ào. Ngồi ở terrasse (phía ngoài) có thể nhìn đồi Cù, một phần thành phố, tháp cao vút màu đen ardoise (thạch bản) của trường Lycée Yersin, sân vận động cũ. Trong tiếng nhạc du dương cổ điển không át câu chuyện của du khách, chúng tôi đang trở về với quá khứ tuổi thơ, kể về thời học trò và sư rong ruổi bôn ba ở nước ngoài. Một địa điểm đẹp, sang trọng, lịch sự và tất nhiên cà phê rất ngon. 

La Grenouillère tên của quán cà phê Thủy Tạ trong thời kỳ người Pháp đến Dalat nghĩ dưỡng những năm 1930. Chiến tranh thế giới lần thứ nhất đã ngăn cản người Pháp ở Đông Dương về Pháp, cho nên để tránh cái nóng nhiệt đới, chính quyền thuộc địa đã phát triển Dalat để đáp ứng nhu cầu nghĩ dưỡng của kiều dân Pháp. La Grenouillère của Dalat là phiên bản của quán La Grenouillère trên sông Seine ngoại ô Paris, một quán cà phê vừa là sàn nhảy, chèo thuyền, và bơi lội, kiểu Guinguette. Đây là nơi gặp gỡ của tầng lớp trung lưu, nghệ sĩ của Paris, tư sản đến để giao lưu, bàn bạc chuyện làm ăn vào những năm cuối thế kỷ 19. La Grenouillère ven sông Seine càng nổi tiếng hơn với tác phẩm Bain à la Grenouillère của nhà danh họa Pháp thuộc trường phái Impressionisme Claude Monet vẽ năm 1869.

La Grenouillère hay Thủy Tạ Dalat tuy không có một lịch sử hoành tráng như người « chị cả » ở Pháp nhưng đã một thời phục vụ người Pháp làm nơi chèo thuyền, bơi lội , ăn uống ,thư giãn cuối tuần.

Ngày nay terrasse sàn nhảy được che kính cho nên ít ai để ý đến cái tên cũ La Grenouillère khuất phía sau quán.
Có danh họa Dalat nào với tác phẩm Thủy Tạ Dalat không nhỉ ? 

Giá nước uống ở Thủy Tạ. Sinh tố 95000 đ, cà phê 65000 đ. So với quán cà phê khác thì giá ở đây gần như gấp đôi. 

Ai lên Dalat mà không mua đặc sản khoai lang dẻo làm từ một giống khoai lang mật thuộc vùng La Ba, huyện Đức Trọng nổi tiếng từ lâu. Một kg khoai lang mật giá 25000 /kg. Nhưng luộc lên, sấy khô làm khoai lang dẻo, gói 250g giá 30000 đ ở các cửa hàng Lang’ farm.

Cửa hàng này nằm trong chợ Dalat chuyên bán các loại khoai lang mật và khoai bột . 

Đây là cửa hàng chuyên bán chuối La Ba, có một đặc điểm là trái cong và cạnh vuông, lúc chín rất thơm. Ngày nay giống mới có chút ít lai tạo cho nên trái tròn và ít thơm hơn ngày xưa. Giá một kg chỉ có 15000 đ. Nhiều nải nặng trên 4 kg. 

Chợ đêm bán các loại dâu Tây giống Pháp, Tân Tây Lan, Nhật hay Mỹ. Giá cả dao động từ 50 000 đ cho đến 1 triệu như dâu Tuyết giống của Nhật. Ngoài ra còn bày bán các loại cà chua bi ăn ngọt như trái cây, như cà chua chocolat thơm mùi mè. Giá khoảng 50 000 đ/kg. 

Trên đường về, trước khi đổ xuống đèo Khánh Lê, chúng tôi ngồi nghỉ ở một quán ven đường thuộc Vườn Quốc Gia Bidoup – Núi Bà bên dòng suối nước lạnh. Nơi đây trước kia có nuôi cá hồi. Mỗi con nặng khoảng 2kg. Cũng như ở Sapa, cá ở đây giống như một loại Truite saumonée nước ngọt, chứ không phải cá hồi nuôi ở biển Norvège. Hiện nay không nghe nói Dalat nuôi cá hồi nữa mà nuôi cá Tầm lấy trứng Caviar xuất khẩu. 

Thế là chúng tôi từ vùng núi mát mẻ ở độ cao 1500m trở về với biển Nha Trang nắng ấm sau 3 ngày và 2 đêm đi « phượt » như cách nói của lớp trẻ ngày nay. Không biết có địa phương nào của Việt Nam được ưu đãi như Nha Trang, chỉ cần 2 tiếng 30 phút ngồi xe, vượt qua 140 km là có ngay một vùng đồi núi ôn đới, cây cỏ khác biệt, nhiệt độ thay đổi rõ rệt. Ngược lại người Dalat chỉ cần đi 120 km sổ xuống đèo Ngoạn Mục là đến bờ biển Ninh Chữ Phan Rang.
Nếu tổng kết chuyến đi 3 ngày, mỗi người chỉ bỏ ra 1 triệu bảy trăm ngàn đồng (1700 000) khoảng 65 euros để được hưởng những đặc ân của thiên nhiên và con người ban cho, chắc không ai phải hối tiếc. Mong sao có nhiều loài hoa nở như Phượng tím hay hoa Ban và nhiều sức khỏe để đi dài dài. 

HA&H